Leerkracht Christy Westerlaken: ‘Thuis in Taal zie ik als een verbetering van de basis van het onderwijs’

Christy Westerlaken werkt al jaren in het onderwijs. Op dit moment geeft ze les aan groep 5 op Basisschool Meerdijk; vorig schooljaar had ze groep 3-4 van Basisschool De Vrijhoeve onder haar hoede. In die groep ging ze aan de slag met de aanpak Thuis in Taal. Enthousiast over de aanpak, deelt ze haar ervaringen die ze in de eerste fase opdeed.

Wat is Thuis in Taal?

Thuis in Taal richt zich op taalversterking bij jonge kinderen (tussen 2 en 7 jaar). De aanpak helpt leerkrachten om een wederkerige relatie met ouders op te bouwen en met hen samen te werken. Doel is bij te dragen aan een rijkere taalomgeving thuis, die bijdraagt aan de taalontwikkeling van het kind. Het is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak voor school en kinderopvang, die voortkomt uit onderzoek door dr. Martine van der Pluijm, lector aan Hogeschool Rotterdam.

Thuis in Taal omvat 7 stappen:

1. Ken de taalomgeving thuis.
2. Bepaal de koers met collega’s en ouders.
3. Werk aan wederkerige relaties met alle ouders..
4. Zorg voor passende ouder-kindactiviteiten en interactie.
5. Ondersteun de rol van ouders.
6. Geef taal prioriteit.
7. Help taal uitbreiden.

Op dit moment subsidieert de gemeente Waalwijk het project op vijf basisscholen en bij kinderopvangorganisatie Mikz.

Wat levert Thuis in Taal op?
Christy: “Héél veel! Het is een verbetering van de basis. Ik denk dat veel scholen niet beseffen hóeveel Thuis in Taal kan brengen. Als je bijdraagt aan een rijke taalomgeving thuis, dan heb je daar als school ook weer profijt van, zo is de insteek van Thuis in Taal. En dat klopt helemaal.”

Was je meteen enthousiast?
Christy: “Heel eerlijk? Toen de start van Thuis in Taal op onze school werd aangekondigd, werden er direct trainingsmomenten gepland. Het leek ons team veel tijd te gaan kosten. En ja, tijd komen we altijd tekort… Maar, na de eerste bijeenkomst – waaraan de leerkrachten uit de onderbouw, de IB’er en de directeur deelnamen – waren we helemaal ‘om’. We werden namelijk ‘aan’ gezet en zagen door de uitleg over de aanpak meteen in dat Thuis in Taal onze tijdsinvestering meer dan waard was.”

De aanpak Thuis in Taal is opgebouwd uit 7 stappen. Hoe ben je gestart?
Christy: “Stap 1 is ‘Ken de taalomgeving thuis’. We kregen een checklist waarmee we de taalomgeving van de leerlingen in kaart konden brengen. De uitkomsten leverden ons team direct veel gespreksstof op. Belangrijke conclusie was dat we verschillende ouders altijd overschat hebben. Uit onze check bleek namelijk dat sommige ouders de informatie van school niet altijd goed tot zich kunnen nemen. Ouders die moeite hebben met lezen, zullen dat echter niet makkelijk uit zichzelf aangeven. Er is nog altijd veel schaamte; laaggeletterdheid blijft een taboe. Dat inzicht zorgde ervoor dat we schoolbreed direct een aantal dingen hebben aangepast. Zo was ons weekbericht voor ouders altijd een verhaal. Beter is het om te werken met opsommingen, afbeeldingen en pictogrammen. Zo is informatie voor iedereen duidelijk.”

Thuis in Taal streeft naar een wederkerige relatie met ouders. Hoe werk je daaraan?
Christy: “Thuis in Taal gaf ons het inzicht dat we het contact met ouders vrij eenzijdig was. Tijdens ouderavonden vragen wij ouders om input, maar de rest van het schooljaar betrekken we ze eigenlijk niet bij ons onderwijs. Als we vervolgens mopperen dat de ouderbetrokkenheid zo laag is, ligt dat ook aan onszelf. Wanneer je je dat realiseert, kun je echt aan de slag met veranderingen.

Na de eerste Thuis in Taal-training zijn wij meteen gestart met wekelijkse inloopmomenten voor ouders. Dat was al gebruikelijk in groep 1-2, maar we voerden het door in groep 3-4. Die inloopmomenten werden al vrij snel goed bezocht.”

Wat doe je tijdens zo’n inloopmoment?
Christy: “We begonnen wat onwetend. Thuis in Taal… dus we gaven de ouders de opdracht om in de klas een boekje te lezen met hun kind. Maar, sommige ouders hebben moeite met lezen. Zo was er een Poolse moeder, die moeite heeft met de Nederlandse taal. Ze kwam niet naar de inloopmomenten. Vrij snel stapten we over naar ouder-kind-activiteiten die voor iedereen leuk en fijn zijn. Zo geven we ouders en kinderen bijvoorbeeld de opdracht om samen een incomplete tekening af te maken en erover te praten. Dankzij die aanpak zagen we al snel verandering; ook die ene moeder kwam voortaan naar de inloopmomenten. In het begin wat schuchter, later stapte ze vol zelfvertrouwen de klas in en ze bleef ook steeds langer. Voor haar was het heel fijn dat het in de klas eens niet over taal ging. Ze kreeg de ruimte om in onze klas in haar moedertaal met haar kind te praten. En dat is wat Thuis in Taal beoogt: dat ouders meer gaan praten met hun kind over wat ze zoal tegenkomen op een dag.”

Wat leveren die inloopmomenten op?
Christy: “De wekelijkse inloop zorgt voor meer en een beter contact met ouders. Ouders voelen zich gezien en van betekenis voor school. Het kind voelt zich gezien door de ouders. Dat papa of mama het tekenschrift heeft gezien, in de bureaula van het kind heeft gesnuffeld en dat ze samen aan een opdracht hebben gewerkt, zorgt ook weer voor een gesprek thuis.

Daarnaast levert de inloop ons heel veel informatie op! Je ziet als leerkracht hoe de interactie tussen ouder en kind verloopt. Trainer Eline Weijers van Thuis in Taal was enkele keren aanwezig bij een inloopmoment. Die extra ogen, die bovendien met een frisse blik naar de groep keken, waren ook heel waardevol. Eline merkte namelijk dingen op waarvan ik me niet bewust was.”

Wat doe je met die informatie?
Christy: “Natuurlijk is het de bedoeling dat we een wederkerige relatie opbouwen met ouders (zie stap 3), om samen te werken aan de taalontwikkeling van hun kind. Ik vond het echter lastig om met ouders het gesprek te voeren hoe het anders kan. Totdat ik me realiseerde dat je de ouder helpt als je goede tips met een positieve insteek deelt. Het is moeilijk om het handelen van mensen te veranderen, maar met kleine stapjes kom je al snel verder.”

Heb je een tip voor andere scholen?
Christy: “Thuis in Taal brengt meer dan je misschien denkt: voor het kind, de ouder én de school. Ik zie het echt als een verbetering van de basis van het onderwijs! Mijn tip voor de leerkracht die al met Thuis in Taal werkt: onze leukste activiteit is de opdracht waarbij kinderen samen met hun ouders vanuit een ‘probleem’ een tekening met een oplossing mochten maken. Mijn leerlingen vroegen op enig moment: “Juf, mogen we nog een probleem oplossen?”.

Tip: gratis Inspiratiefestival Thuis in Taal

Op woensdag 16 april vindt in Rotterdam het Inspiratiefestival Thuis in Taal plaats, van 15.30 tot 20.00 uur. Tijdens het festival zijn er verschillende workshops en lezingen.

Deelname is gratis, aanmelden kan tot 9 april via https://www.aanmelder.nl/inspiratiefestival2025. Op de webpagina vind je ook meer informatie over het programma.