‘Kind – en ook de school – heeft profijt van een rijke taalomgeving thuis’
Voor een goede taalontwikkeling is samenwerking door professionals met de ouders van het kind erg belangrijk. De aanpak Thuis in Taal richt zich hierop. Eline Weijers is projectleider en trainer Thuis in Taal in de gemeente Waalwijk. Op dit moment begeleidt ze vier basisscholen en kinderopvangorganisatie Mikz bij het toepassen van Thuis in Taal. Eline legt uit wat de aanpak inhoudt én deelt waardevolle tips voor iedereen die met jonge gezinnen werkt.
“Hoe rijker de taalomgeving thuis is, hoe beter dat is voor de taalontwikkeling van een kind”, aldus Eline Weijers. Eline is projectleider Thuis in Taal in de gemeente Waalwijk. Ze traint en ondersteunt de basisscholen die de aanpak ‘Thuis in Taal’ voeren. De aanpak richt zich op kinderen tussen 2 en 7 jaar. “Kinderen tot 7 jaar staan het meest open voor taalontwikkeling”, legt Eline uit. “Bovendien speelt het leven van een kind in deze leeftijdsfase zich voor een groot deel thuis af. Vandaar dat het zo waardevol is om samen te werken met ouders. Want dat is waar Thuis in Taal om draait: de aanpak helpt leerkrachten om een wederkerige relatie met ouders op te bouwen en samen te werken in de taalontwikkeling van het kind. Als je bijdraagt aan een rijke taalomgeving thuis, dan heeft de school daar ook profijt van.”
In 7 stappen naar een rijke taalomgeving thuis
Thuis in Taal omvat 7 stappen, die leerkrachten en pedagogisch medewerkers op weg helpen. Het traject vraagt om geduld en dus om tijd, benadrukt Eline. “Je wilt ouders méér dan betrekken; je wilt echt met ze sámenwerken, opdat ze ook thuis bezig gaan en blijven met de taalontwikkeling van hun kind. Ouders worden partners.” Ingewikkeld is de uitvoering niet, want Eline realiseert zich: “Leerkrachten en pedagogisch medewerkers hebben al veel taken op hun bordje liggen.” Vandaar dat Eline hen op het hart drukt om niet al te ingewikkelde of tijdrovende activiteiten te organiseren. Maar, voordat het tot activiteiten komt, wordt er éérst geïnvesteerd in een goede relatie en samenwerking met ouders (stap 1 tot en met 3 uit het stappenplan Thuis in Taal). Het doel is onder andere om de taalomgeving van het kind goed in beeld te krijgen. Daarna gaan leerkrachten ouders uitnodigen voor een ouder-kindactiviteit op school. “Liefst wekelijks, bijvoorbeeld tijdens de inloop”, tipt Eline. “Houd het zo eenvoudig mogelijk en maak vooral gebruik van wat je als leerkracht al hebt en doet. Haak bijvoorbeeld aan bij het thema dat je op dat moment behandelt. En herhaal activiteiten gerust gedurende het schooljaar, steek ze eventueel in een iets ander jasje.”
Ouder-kindactiviteiten
Doel van de ouder-kindactiviteiten is om het gesprek tussen ouder en kind te stimuleren en ouders tips te geven hoe ze ook thuis in gesprek kunnen met hun kind. “Er zijn ouders die meer instructief richting hun kind praten”, aldus Eline. “’Hang je jas op, ruim de tafel af, op tijd binnen zijn voor het eten’”, noemt ze enkele voorbeelden. “Maar, een gesprekje waarin het kind wordt uitgenodigd om te praten en vertellen vraagt om een andere insteek. Loop je samen naar school, benoem dan wat je onderweg tegenkomt en stel vragen. Lees je kind ’s avonds voor en praat samen over het verhaal. Zing samen liedjes. De ouder-kindactiviteiten in de klas stimuleren dit. Bovendien kan de leerkracht op die momenten observeren hoe de interactie tussen ouder en kind verloopt en de ouder eventueel tips geven. De bedoeling is vooral dat er met een activiteit een bruggetje naar thuis wordt gemaakt. Zet thuis de gesprekjes met je kind voort! Zo werken we samen stap voor stap naar een rijke taalomgeving thuis.”
Aanpak is voor álle ouders
Eline wil enkele misverstanden wegnemen. “Thuis in Taal richt zich op álle ouders. Het gaat niet alleen om laaggeletterde mensen of mensen die de Nederlandse taal niet of slecht spreken. Ook hoogopgeleide, Nederlandstalige ouders kunnen de tips goed gebruiken. Door drukte op het werk nemen ze geen tijd om voor te lezen en laten ze boodschappen thuis bezorgen, waardoor hun kind nooit in een lerende omgeving als een supermarkt komt, om maar wat voorbeelden te noemen.” En: “Als een ouder de Nederlandse taal niet goed spreekt, is dat ook niet erg. Praat in je moedertaal met je kind, dat is de taal van je hart, die je het beste spreekt. En ja, dat mag best tijdens de ouder-kindactiviteit op school. Kan een ouder niet lezen? Dat staat gesprekjes met je kind niet in de weg. Elke ouder heeft een belangrijke rol in de taalontwikkeling van het kind.”
Bijeenkomsten voor netwerkpartners
De rol van Eline speelt zich vooral op de achtergrond af. Ze begeleidt het leer-team van de scholen en peuterspeelzalen die Thuis in Taal voeren; doorgaans de pedagogisch medewerkers, de leerkrachten groep 1-2, een IB’er en/of coördinator onderbouw. Eline begeleidt hen bij het doorlopen en uitvoeren van de 7 stappen van Thuis in Taal en observeert zo nu en dan tijdens een ouder-kindactiviteit. Ook organiseert ze bijeenkomsten voor netwerkpartners, zoals medewerkers van de Bibliotheek, GGD en sociaal werkers van ContourdeTwern Waalwijk.
Op donderdag 31 oktober vindt een bijeenkomst plaats rond het thema Ouderparticipatie. Aanmelden is helaas niet meer mogelijk. De eerstvolgende bijeenkomst is gepland op donderdag 15 mei 2025 van 15.30 tot 17.30 uur. Locatie: gemeentehuis Waalwijk, Taxandriaweg 6 in Waalwijk. Het thema wordt nog bepaald. Alvast aanmelden voor deze bijeenkomst kan per e-mail: elineweijers@actiefouderschap.nl
Eline’s tips voor elke professional die werkt met jonge gezinnen
- Waardeer en erken de rol van ouders bij de taalontwikkeling van hun kind(eren). Benadruk hoe belangrijk samenwerking is.
- Laat ouders weten dat ze met hun kind(eren) gerust in hun moedertaal mogen praten.
- Informeer bij ouders naar de taalomgeving thuis. Zingen ze liedjes met en voor hun kind, voeren ze kleine gesprekjes (die niet instructief van aard zijn), lezen ze voor? Hoor je eens of meer een ‘nee’, geef de ouder dan tips en leg uit hoe belangrijk het is om dit wel te doen. Praten met je kind is al tijdens de zwangerschap erg waardevol.
Over Thuis in Taal
Thuis in Taal is een wetenschappelijk onderbouwde schoolaanpak voor taalversterking bij jonge kinderen. De aanpak komt voort uit onderzoek door dr. Martine van der Pluijm, lector aan Hogeschool Rotterdam. Zij deed veel onderzoek naar gelijke kansen, waarbij taal heel belangrijk bleek. Haar aanpak wordt door Actief Ouderschap inmiddels in veel gemeenten toegepast, waaronder in gemeente Waalwijk. Waalwijk Taalrijk besloot de aanpak Thuis in Taal bij kinderopvang (vve) en basisscholen te introduceren, omdat het aansluit bij één van de drie pijlers: (educatief) partnerschap met ouders. Op dit moment wordt het project op vier basisscholen en bij kinderopvangorganisatie Mikz gesubsidieerd.
